Wat is een mantra en wat heb je er aan? 7 tips

In de huidige Westerse wereld kennen we allemaal wel het gezegde: ‘Tijd kost geld’. Helaas leven we ook op deze manier. Het leven is gehaast en gestrest, waarbij van echte innerlijke rust nauwelijks sprake is. Daarom zoeken we naar manieren om terug te gaan naar onze kern, onze innerlijke zelf, onze diepste geest en uiteindelijk onze innerlijke rust. Een mantra kan hierbij ondersteunen. Maar wat is een mantra eigenlijk? Alles over de mantra’s lees je in dit artikel.

1. Wat is een mantra?

Een mantra is een woord, zin, gedicht, gebed of klank. Een mantra is geschreven in het Sanskriet. Het woord ‘mantra’ komt ook voort uit het Sanskriet. Dit woord is ontstaan van het woord ‘manasah’, wat geest betekent en het woord ‘tra’ wat bevrijding betekent. Hiermee vertalen we mantra dan ook naar ‘bevrijding van de geest’. Er wordt ook wel gezegd dat het woord ‘Man’ in het Sanskriet ‘gedachten’ betekent en het woord ‘tra’ bescherming. Daarmee vertalen we het dan ook naar: ‘Dat wat onze geest beschermd’.

Een mantra is een mooie of wijze uitspraak met een positieve betekenis. Veel van de bekende mantra’s zijn al eeuwen oud, maar in principe hoeft dit niet. Er zijn verschillende vormen van mantra’s, van helende mantra’s tot feestelijke mantra’s. Er zijn zelfs mantra’s die geen officiële betekenis hebben en waarbij het alleen draait om de klank die ontstaat. Het gaat hierbij om de kracht van herhaling; een mantra wordt meerdere malen op een dag herhaald, elke keer als de gedachten de geest overnemen.

2. Effecten van een mantra

Een mantra heeft een helend en reinigend effect op het lichaam en de geest. Door het opzeggen of zingen van een mantra ontstaan er bepaalde trillingen die van invloed zijn op het energieveld van je lichaam. Inmiddels wordt er in de wetenschap ook gesuggereerd dat het gehele universum bestaat uit verschillende trillingsfrequenties, een echo van energie. Het gaat dus in principe om de positieve en helende kracht van klanken en trillingen. Helaas zijn er geen wetenschappelijk onderbouwde bewijzen gevonden, maar veel mensen geven wel aan baat te hebben bij mantra’s. Een mantra zorgt ervoor dat jij je aandacht af kunt leiden van je gedachten. Hierbij wordt de focus dus verlegd op iets buiten jezelf. Zo ontstaat er niet alleen heling van het lichaam, maar het zorgt er ook voor dat je meer stilte en vrijheid krijgt van je geest.

3. Geschiedenis van de mantra

De mantra vindt zijn oorsprong in India en Tibet bij het Boeddhisme en het Hindoeïsme. Deze mantra’s werden opgesteld in het Sanskriet. Sanskriet werd gezien als de heilige taal en de mantra’s werden dan ook van oorsprong opgedragen aan de goden. In het hindoeïsme en in het Boeddhisme wordt een mantra 108 keer uitgesproken, waarbij ze de ‘mala’ gebruiken. De mala is een kralenketting die, logischerwijs, 108 kralen heeft. Dit getal heeft een mystieke betekenis en er wordt geloofd dat door een mantra 108 keer wordt herhaald, de geest wordt beschermd.

4. Bekende mantra’s

So Ham
Een bekende mantra is de mantra ‘So Ham’. Dit betekent: ‘Dat ben ik’. Hierin is het woordje ‘dat’, het bewustzijn, de energie waaruit wij bestaan. De mantra ‘So Ham’ is ook een effectieve oefening voor de ademhaling. Bij de inademing zeg je ‘So’ en bij de uitademing ‘Ham’.

Ohm, aum, om
Ohm wordt in het Hindoeïsme gezien als de oerklank, het begin van alles. Het gaat hier om de eerste trilling. Ohm wordt soms ook geschreven als om of aum en wordt uitgesproken als ‘oomm’. Er wordt verondersteld dat deze mantra het zenuwstelsel tot rust brengt. Deze drie letters worden geassocieerd met de trimurti. De trimurti is de drie-eenheid van de Hindoegoden; Brahmna, Vishnu en Shiva.

Ohm nama shivaya
Dit mantra betekent: ‘Ik buig tot Shiva, de oppergod van verandering die het meest ware, hoogste zelf vertegenwoordigt’. Dat is een hele betekenis en in dit geval is het dan ook van belang dat je jezelf niet laat leiden door de betekenis van de mantra, maar door de mantra zelf. Aangezien niet iedereen in Shiva gelooft, wordt dit ook wel vertaald naar: ‘Het goddelijke in jezelf eren’. Dit mantra kan het zelfvertrouwen stimuleren en is een krachtig mantra als je nieuwe stappen wilt zetten in je leven.

Gayatri mantra
Dit mantra betekent: ‘Laat ons mediteren op de glorie van de heilige, leven gevende zon, moge hij ons begrip verlichten’. Deze mantra vinden we terug in het Hindoeïsme en wordt gebruikt voor diverse rituelen in India. Deze mantra wordt vaak gebruikt om te zorgen voor een positieve stemming.

Lokah Samastha Sukhino Bhavantu
Dit betekent vrij vertaald: ‘Mogen alle wezens overal gelukkig en vrij zijn terwijl mijn eigen acties hieraan mogen bijdragen.’ Deze mantra stimuleert samenwerking, liefde voor alles wat leeft en vreedzaamheid.

Ohm mani padme ohm
Hierin vinden we de ohm weer terug. Dit mantra betekent: ‘Het juweel in de lotusbloem’. Dit mantra is het mantra wat het meest wordt gebruikt in het (Tibetaanse) Boeddhisme. Deze mantra is bedoeld om je negatieve emoties om te zetten naar iets positiefs.

Eiyem
Dit wordt ook wel uitgesproken als ‘I am’. Dit is een mantra die in tegenstelling tot de meeste mantra’s, voortkomt uit een Joods-christelijke traditie. Deze mantra kan je helpen om jezelf te reinigen.

5. Kan ik zelf een mantra samenstellen?

In principe zou je zelf een mantra kunnen samenstellen, maar waarschijnlijk heeft dit niet het beoogde effect. De mantra’s uit het Sanskriet zijn namelijk op een bepaalde manier samengesteld zodat de klanken trillingen geven die hun uitwerking hebben op het lichaam en de geest. Je zou er wel voor kunnen kiezen om een affirmatie die jij al hebt als mantra te gebruiken om je focus te kunnen verleggen van je gedachten. Dit zal waarschijnlijk helpen, maar heeft dus niet het effect op de trillingen die de al bekende mantra’s hebben.

6. Een mantra gebruiken: hoe doe je dat?

Je kunt een mantra simpelweg toepassen in je dagelijks leven. Gebruik bijvoorbeeld een mantra voor het slapen gaan of juist als je net wakker bent. Zorg ervoor dat je op een rustige plek bent waar je niet gestoord wordt. Ga in een comfortabele houding zitten (het beste is wel om ervoor te zorgen dat je ruggenwervel recht is) en probeer jezelf zoveel mogelijk te ontspannen. Zing of zeg de mantra hardop, wat jij het meest prettigst vindt. Herhaal de mantra.

Hierbij kun je ook gebruik maken van een kralenketting, waarbij je elke keer als je de mantra hebt gezegd een kraal opzij schuift. Herhaal de mantra meerder keren tot enkele minuten. Het gaat erom dat je blijft focussen op de woorden, de klanken en de trillingen van de mantra. Als je gedachten weer gaan opspelen, richt je op een vriendelijke manier je focus weer op de mantra. Je gedachten zijn in principe welkom, maar niet op dit moment. Herhaal de mantra net zolang tot jij denkt dat het goed is en jij jezelf ontspannen en rustig voelt.

Je kunt er ook voor kiezen om een bepaalde tijd te gebruiken en dus een wekker in te stellen of een meditatie app te gebruiken. Als de wekker afgaat, blijf dan nog even zitten en je lichaam en ademhaling bewust te ervaren (en vooral de rust en stilte die nu in je lichaam en geest is) voor je het volledig afrondt. De mantra kun je natuurlijk ook toepassen tijdens yoga of meditatie. Gebruik de manier die voor jou goed voelt. Het is wel van belang om de tijd langzaam op te bouwen, van bijvoorbeeld 2 keer per dag 5 minuten naar 2x per dag 10 minuten en dan 1 of 2 keer per dag 15 minuten.

7. Mantra’s om de chakra’s te stimuleren.

Naast de ‘gewone’ mantra’s, zijn er ook de zogenoemde ‘Bija’mantra’s. Bija betekent zaadje in het Sanskriet. Een Bija mantra is een volgorde van klanken die je uitspreekt om de zeven chakra’s te openen. De volgorde van de mantra’s is: lam, vam, ram, yam, ham, om en nogmaals om. Op volgorde van de mantra’s stimuleert dit het Wortelchakra, het sacraal chakra, het navelchakra, het hartchakra, het keelchakra, het voorhoofdchakra (derde oog) en het kruinchakra.

Het is van belang dat je deze mantra in zijn geheel (dus alle zeven) uitspreekt en herhaald. Zo zorg je ervoor dat alle chakra’s worden gestimuleerd. Uiteraard kun je de mantra’s afzonderlijk gebruiken als je zeker weet dat een bepaald chakra extra aandacht behoeft.

Dit artikel is geschreven door Anoek Winkel

Anoek Winkel, 25 lentes jong. Ik werk als begeleider binnen de justitiële zorg en in mijn vrije tijd schrijf ik veel. Ik schrijf verschillende artikelen, columns en blogs en schreef een boek met de titel Alfrún. In alles wat ik schrijf en publiceer staat spiritualiteit op de voorgrond (in geval van het boek natuurlijk in fantasievorm). Ik geloof namelijk dat er meer is in deze wereld dan wat wij met het blote oog kunnen zien.